Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 5 fulan-outubru tinan 2022

Prezidénsia Konsellu Ministrus

VIII Governu Konstitusionál

……………………………………………………………………………………………………………

Komunikadu Imprensa

Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 5 fulan-outubru tinan 2022

Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Palásiu Governu, iha Dili no aprova ona projetu Dekretu-Lei ne’ebé aprezenta husi Ministru Defeza, Filomeno da Paixão de Jesus, kona-ba alterasaun dahuluk Rejime Remuneratóriu FALINTIL – Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) nian.

Haree katak Estadu kompromete ona, atu aumenta 15% husi remunerasaun militár sira F-FDTL nian iha tinan 2023,  liuhusi númeru 2 artigu da-23 husi Dekretu-Lei n. 34/2021, loron 22 fulan-dezembru, no hodi konsidera alterasaun lejizlativa daudaun ne’e kona-ba suplementu iha ámbitu administrasaun públika nasionál nian, diploma ida-ne’e ninia objetivu atu halo alterasaun tantu iha nivel estrutura remuneratória, nune’e mós iha nivel suplementu sira ne’ebé iha ona F-FDTL.

….

Konsellu Ministrus aprova projetu Dekretu-Lei hodi halo alterasaun dahuluk ba Dekretu-Lei n. 5/2015, loron 22 fulan-janeiru, kona-ba Estatutu Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi Ambenu (RAEOA) nian, ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak no Prezidente Autoridade RAEOA, Arsénio Paixão Bano.

Projetu Dekretu-Lei ida-ne’e ho objetivu atu halo ajustamentu filafali ba estrutura organizasionál ida agora ne’e, nune’e mós iha kompeténsia sira ne’ebé rekoñese husi órgaun RAEOA nian, atubele reforsa relevánsia Rejiaun nian no atu estimula fleksibilidade ne’ebé boot liután ba ninia jestaun, nune’e mós promove efisiénsia administrativa estrutura orgánika Rejiaun nian, ne’ebé permite Administrasaun Públika rejionál hodi kompleta-an ho métodu ne’ebé efisiente liu ba satisfasaun nesesidade bázika sira populasaun rejionál nian, ho intensaun atu korrije posivel asimetria rejionál sira.

Atu luta hasoru difikuldade iha transferénsia ka destakamentu pesoál ne’ebé iha kualifikasaun ba RAEOA, diploma ida-ne’e prevee mós atribuisaun suplementu remuneratóriu ida ba funsionáriu públiku sira ne’ebé hetan transferénsia ka destakamentu tanba nesesidade servisu iha Rejiaun ne’e, iha kazu sira ne’ebé hetan justifikasaun no autorizasaun husi Prezidente Autoridade RAEOA nian.

Nune’e mós atu garante klareza ida ne’ebé boot liu ba enkuadramentu ne’ebé fó ba ZEESM-TL no atu sistematiza di’ak liu ninia dispozisaun normativa sira, aprezenta ona dispozisaun lubun ida kona-ba Zona Espesiál Ekonomia Merkadu Oekusi Ambenu no Atauru nian.

…..

Tuir projetu sira ne’ebé aprezenta husi Ministru Administrasaun Estatál, Miguel Pereira de Carvalho, Konsellu Ministrus, delibera ona hodi autoriza:

Sentru Akollimentu Multifunsaun Dili ne’e, ho objetivu atu vítima sira husi asidente grave no katástrofe nian provizoriamente hela ba, nune’e mós ema ka agregadu familiár sira ne’ebé afeta tanba programa, projetu ka medida reordenamentu territóriu no/ka rekonversaun urbanístika ka projetu konstrusaun, reabilitasaun ka haluan infraestrutura públika, sein prejuizu atu integra fatin sira ne’ebé indika ona ba uzu komersiál no ba uzu sira seluk ho natureza koletiva.

Projetu ne’e inklui área rezidensiál ida ho apartamentu besik 162, zona komersiál no kulturál, refeitóriu ida ba ema besik 300, auditóriu ida no sentru ida ba atendimentu médiku.

Edifísiu ne’e sei iha andár tolu, ho gabinete besik 20 no sei permite ema besik 200 bele serbisu ho simultáneu. Prevee katak konstrusaun ne’e sei finaliza iha fulan-maiu tinan 2025.

…..

Konsellu Ministrus Aprova projetu Dekretu-Lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Ensinu Superiór, Siénsia no Kultura, Longuinhos dos Santos, hodi halo alterasaun dahuluk ba Dekretu-Lei n. 13/2020, loron 15 fulan-abríl, kona-ba Regulamentu Fundu Dezenvolvimentu Kapitál Umanu (FDCH – sigla iha lian portugés).

Alterasaun ida-ne’e ho objetivu atu klarifika no atu detalla natureza pagamentu sira ne’ebé halo ona ba bolsa estudu no estabelese regra sira ne’ebé konkreta ba definisaun montante ida-idak, atu garante baze legál ida ne’ebé fundamenta hodi hala’o pagamentu públiku tuir prosedimentu administrativu oioin ba atribuisaun bolsa estudu iha Timor-Leste.

Halo mós klarifikasaun ba regra sira ne’ebé atu realiza reuniaun estraordinária sira Konsellu Administrasaun FDCH nian.

…..

Konsellu Ministrus aprova ona projetu Rezolusaun Governu nian, ne’ebé aprezenta husi Primeiru-Ministru, ba kriasaun Komisaun Koordenasaun Téknika ba Elaborasaun Relatóriu Daruak husi Revizaun Nasionál Voluntária (RNV) kona-ba Progresu Implementasaun Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS) nian.

Komisaun téknika ne’e sei responsavel atu rekolla dadus kona-ba progresu nasionál sira iha implementasaun ODS nian, ho rekursu konsulta alargada ida no konsidera rezultadu sira Avaliasaun Estadu Implementasaun husi Planu Estratéjiku Nasionál tinan 2011 – 2030 nian, ne’ebé remata ona iha tinan 2021, ho objetivu atu avalia situasaun atuál no permite hodi atualiza rezultadu sira ne’ebé relata husi Timor-Leste iha tinan 2019.

Koordenasaun no asisténsia téknika no administrativa ba komisaun sei asegura husi Ajénsia Nasionál Planeamentu, Monitorizasaun no Avaliasaun (ANAPMA). Kompostu mós komisaun reprezentante husi Prezidénsia Repúblika no Parlamentu Nasionál, departamentu no organizasaun governamentál relevante sira, husi sosiedade sivíl, husi setór privadu ekonomia, UNTL, RTTL. Partisipa mós reprezentante ida husi Koordenadór Rezidente Organizasaun Nasoins Unidas nian iha Timor-Leste, ho estatutu observadór no sein direitu ba votu.

Relatóriu no rezultadu sira ne’e, iha tinan 2023 sei aprezenta ba Forum Polítiku Altu Nivel Nasoins Unidas nian kona-ba Dezenvolvimentu Sustentavel, iha Novaiorke, hafoin aprovasaun husi Konsellu Ministrus.

…..

Konsellu Ministrus delibera ona hodi autoriza selebrasaun ba akordu finansiamentu rua entre Repúblika Demokrátika Timor-Leste ho Banku Aziátiku Dezenvolvimentu, ba kontratasaun empréstimu rua ne’e, ida ho natureza regulár ho valór osan hamutuk dolar amerikanu millaun 50, ho períodu tinan 17, no ida seluk ho natureza konsesionál ho valór osan hamutuk dolar amerikanu millaun 77, ho períodu tinan 20, hodi finansia projetu fornesimentu bee ba zona oeste Dili nian.

…..

Konsellu Ministrus mós delibera ona hodi autoriza prosedimentu aprovizionamentu, liuhusi konkursu públiku internasionál, ba adjudikasaun kontratu ezekusaun ba obra konstrusaun Unidade Pediatra no Kuidadu Koronáriu Intensivu sira Ospitál Nasionál Guido Valadares nian (HNGV- sigla iha lian portugés). Projetu ida-ne’e aprezenta husi Ministra Saúde, Odete Maria Freitas Belo.

Konstrusaun ba unidade foun ida-ne’e ninia objetivu prinsipál atu hadi’a asesu kualidade kuidadu espesializadu sira ne’ebé presta iha HNGV, ho atensaun espesiál ba internamentu kazu emerjénsia no urjénsia pediátrika nian. Permite mós atu hadi’a resposta nasionál ba surtu esporádiku no emerjente sira husi denge, kólera ka moras seluk ne’ebé ho impaktu boot ba saúde públika, liuliu ba bebé sira ne’ebé foin moris, labarik no foin-sa’e sira.

….

Aprezentasaun ida tuirmai, husi Ministru Transportes no Komunikasoins, ein ezersísiu, Abel Pires da Silva, kona-ba opsaun polítika-lejizlativa ne’ebé sai hanesan baze ba inisiativa kriasaun rejime kona-ba transporte aéreu internasionál regulár no la’ós regulár.

Opsaun sira ne’ebé aprezenta ho objetivu atu estabelese norma no kondisaun sira hodi ezerse direitu tráfegu aéreu nian tuir akordu bilaterál no multilaterál.

……

Ikusliu, Vise-Primeiru-Ministru, José Maria dos Reis, aprezenta ona opsaun polítiku-lejizlativu ne’ebé sai hanesan baze ba projetu kona-ba Lei Kuadru Planeamentu Estratéjiku.

Opsaun sira ne’ebé aprezenta ne’e ho objetivu atu regula planeamentu estratéjiku hanesan funsaun bázika Estadu nian no hanesan sistema planeamentu ekonómiku no sosiál integradu ba prazu naruk, médiu no prazu badak.

Ne’e ho objetivu mós atu promove kreximentu no dezenvolvimentu ekonómiku no sosiál sustentável, orienta atividade no investimentu públiku, einjerál no indireta orienta setór privadu no kooperativu no asegura jestaun públika ida ho objetivu no rezultadu sira tuir kritériu efisiénsia, efikásia no efetividade. REMATA

REMATA

url: http://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=31285