Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 26 fulan-abril tinan 2022

Prezidénsia Konsellu Ministrus

VIII Governu Konstitusionál

……………………………………………………………………………………………………………

Komunikadu Imprensa

Sorumutuk Konsellu Ministrus nian iha loron 26 fulan-abril tinan 2022

Konsellu Ministrus hala’o sorumutuk iha Auditóriu Ministériu Finansas, Dili, no aprova projetu proposta lei, ne’ebé aprezenta husi Ministru Finansas, Rui Augusto Gomes, kona-ba alterasaun dahuluk ba Lei n. 1/2022, loron 3 fulan-janeiru, kona-ba Orsamentu Jerál Estadu tinan 2022, ba alterasaun daruak ba Lei n. 8/2008, loron 30 fulan-juñu, kona-ba Lei Tributária no ba Kriasaun Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál nian.

Haree ba situasaun ekonómika internasionál no tasa inflasaun substansiál ne’ebé aumenta, presiza atu aplika medida sira hodi hamenus ninia impaktu ekonómiku, prevee dotasaun orsamentál ne’ebé nesesária  hodi finansia medida lubun ida, maka hanesan:

  1. Atribuisaun osan fulan da-13 ba kada família (esetu funsionáriu públiku sira);
  2. Projetu Uma Kbiit Laek Plus;
  3. Bolsu Estudu ba Mellór Graduadu Estudante Ensinu Báziku no Sekundáriu;
  4. Kriasaun Fundu Veteranu;
  5. Programa Maundobra ba Postu Administrativu (PEMOPA);
  6. Harii Sede Arte Marsiál no Rituál;
  7. Programa Eskola iha Uma;
  8. Internet gratis iha eskola sira;
  9. Empregu ba mellór alunu universitáriu sira;
  10. Estabelesimentu Sekretaria ba Assuntu Traballadór Esteriór no Komunidade Timoroan iha Diáspora;
  11. Revitaliza kafé no subsídiu ba kafé Laku-teen;
  12. Subsídiu akomodasaun ba PNTL no F-FDTL;
  13. Pagamentu ba diferensa remunerasaun PNTL nian ho rejime salariál foun, ho totál benefisiáriu 4.096.

Medida sira ne’e sei iha montante total ho valor dólar amerikanu 1.129.857.250.

Nune’e, ba finansiamentu husi medida sira ne’e, prosede ba reforsu dotasaun títulu Dotasaun Ba Governu Tomak, ho kompensasaun iha aumentu transferénsia Fundu Mina-rai nian.

Altera mós tasa husi Impostu Seletivu ba Konsumu nian kona-ba produtu oin-oin ne’ebé la di’ak ba saúde ka luxu, ne’ebé sei ajuda atu kompensa aumentu despeza, no eventualmente hamenus valór transferénsia Fundu Mina-rai nian.

Ho proposta Lei ida-ne’e prosede mós kriasaun Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál, ho valór dolar amerikanu millaun rihun ida hodi garante finansiamentu adekuadu ba programa apoiu ba Kombatente Libertasaun Nasionál, maka hanesan iha área apoiu sosiál, edukasaun, saúde, empregu, asesu ba kréditu no atividade sira ne’ebé hamosu rendimentu.

Ikusliu, Ministru Finansas halo aprezentasaun ida kona-ba ezekusaun orsamentál relativa ba trimestre dahuluk tinan 2022 nian. Iha periodu loron 1 fulan-janeiru to’o 31 marsu, ezekusaun orsamentál 8%, ho valór dolar amerikanu millaun  160,8. Husi valór ne’e, 24% (millaun 60,5) korresponde ba kategoria saláriu no vensimentu,  9% (millaun 46,4) uza ona ba Beins no Servisus, ezekuta ona 7%  (millaun 49,6), iha kapitál no dezenvolvimentu iha ezekusaun 1% (millaun 4) no iha kapitál menor, iha trimestre dahuluk, iha ezekusaun 0,4% (rihun 206). Ministériu sira ho  persentajen ezekusaun ne’ebé boot  iha periodu ida-ne’e maka Ministériu Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, atinje ona 33% (millaun 8,3), Prezidénsia Konsellu Ministrus, ho 26% (millaun 1,2), no Ministériu ba Assuntus Kombatentes Libertasaun Nasionál, ho totál ezekusaun 24% (millaun 23,6).  REMATA

url: http://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=30458