Timor-Leste partisipa iha Meza Redonda Xina nian ba da-10 kona-ba adezaun sira ba Organizasaun Mundiál Komérsiu nian

Xefe negosiadór ba adezaun Timor-Leste nian ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) nian, Ministru Koordenadór ba Asuntus Ekonómikus (MKAE), Joaquim Amaral, sei partisipa iha sorumutuk Meza Redonda Xina nian ba dasanuluk kona-ba adezaun sira ba OMK, ne’ebé hahú ohin, loron 18 fulan-janeiru tinan 2022, ho enkontru ida altu nivel nian kona-ba adezaun País Menus Dezenvolvidu sira (PMD) ba OMK no ne’ebé sei hala’o liuhosi videokonferénsia to’o loron 20 oinmai.

Meza Redonda ba dasanuluk Xina nian ne’e sei iha tema prinsipál “Tinan sanulu ba kapasitasaun liuhusi Programa Xina nian” no hanesan sub tema “Reflesaun sira kona-ba adezaun hosi País Menus Dezenvolvidu sira”.

Eventu ida-ne’e finansia husi Governu Xina nian no organiza husi Sekretariadu OMK nian no hanesan parte husi Programa Xina nian ne’ebé apoia ba adezaun País Menus Dezenvolvidu sira ba OMK (Programa Xina), ne’ebé kompleta ona tinan sanulu iha fulan-jullu tinan 2021.

Programa ida-ne’e ho objetivu atu hametin partisipasaun hosi PMD sira iha OMK no atu ajuda sira-nia Governu iha prosesu adezaun nian ba OMK liuhusi pilár prinsipál lima: (1) programa ba estájiu; (2) meza redonda anuál sira kona-ba adezaun ba OMK; (3) aumentu ba partisipasaun PMD sira nian iha sorumutuk sira OMK nian; (4) diálogu sul-sul kona-ba PMD iha sorumutuk sira OMK nian; (5) semináriu sira ba akompañamentu revizaun polítika komersiál PMD sira nian.

Durante sesaun altu nivel nian ne’ebé loke eventu ne’e, sei halo reflesaun ida kona-ba konkista prinsipál sira ba Programa Xina nian husi kedas ninia kriasaun, kona-ba futuru adezaun husi PMD sira no kona-ba forma inovadora sira hodi hasoru dezafiu sira husi PMD sira iha prosesu adezaun nian ba OMK.

Ministru Joaquim Amaral, sei aprezenta mós medida sira ne’ebé sekretariadu nasionál ba prosesu adezaun nian ba OMK ne’ebé implementa hela hodi intensifika reforma interna nesesária sira atu kumpre akordu no regulamentu sira OMK nian, ne’ebé buka hodi maximiza apoiu ne’ebé disponibiliza husi país observadór sira.

Iha sesaun altu nivel ne’e, hetan partisipasaun husi Embaixadór Xiangchen Zhang, Vise-Diretór-Jerál OMK nian no hosi Maika Oshikawa, Diretora Divizaun Adezaun sira Sekretariadu OMK nian, nu’udar moderadór sira. Nu’udar oradór, aleindé xefe negosiadór ba adezaun Timor-Leste nian, partisipa mós nu’udar oradór sira, Ngozi Okonjo-Iweala, Diretór-Jerál OMK nian, Wang Wentao, Ministru Komérsiu Xina nian, Mawine G. Diggs, Ministru Komérsiu no Indústria Libéria nian no Koordenadór hosi Grupu Adezaun sira nian ba OMK husi G7+, Mzé Abdou Mohamed Chanfiou, Ministru Ekonomia no Indústria, Illas Komores nian, Salem Mohamed Salman, Vise-Ministru  Indústria no Komérsiu Yemen nian no Embaixadór Latsamy Keomany, Reprezentante Permanente Laos nian iha OMK.

Iha loron daruak konferénsia nian, sei ezamina impaktu no rezultadu sira husi país menus dezenvolvidu sia hafoin sira-nia adezaun ba OMK.

Iha loron ikus meza redonda nian, partisipante sira sei diskute oinsá Programa Xina nian bele mellora atendimentu ba sira-nia benefisiáriu-alvu sira hodi haree ba realidade ekonómika globál sira ohin loron nian.

url: http://timor-leste.gov.tl?lang=tp&p=29911