Semináriu Jornadas Orsamentais

Kin. 27 juñu 2019, 14:37h
IMG_7670

Governu, liuhusi Ministériu Finansas organiza, iha loron 27 fulan-juñu tinan 2019, Jornada Orsamentál, semináriu ida ne’ebé marka inísiu husi preparasaun Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan 2020 nian, iha auditóriu Xanana Gusmão, iha Ministériu Finansas, iha Dili.

Semináriu ne’e ninia tema maka “Promove Kualidade husi Planeamentu no Orsamentu atu Hadi’a Servisu Públiku sira” no ninia objetivu prinsipál maka define prioridade nasionál sira, ne’ebé aliña ho Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu nian (PED) 2011 – 2030, ho Programa Governu Konstitusionál VIII nian 2018 -2023 no ho Objetivu sira husi Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS), ho forma realista, efikás no sustentavel. Iha semináriu ne’e halo mós debate kona-ba senáriu sira ba tetu fiskál husi OJE 2020 nian no nesesidade orsamentál sira ba programa no atividade setoriál sira husi Ministériu ida-idak no husi instituisaun Estadu nian hotu-hotu.

Ministra Finansas iha Ezersísiu, Sara Lobo Brites, ko’alia klaru kona-ba importánsia “Elaborasaun OJE nian haree liu ba hamenus moris-kiak no ba investimentu iha rekursus umanus, atubele aselera dezenvolvimentu nasionál”.

Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, iha ninia diskursu define ona objetivu sentrál tolu ba OJE 2020, “atinje taxa kreximentu anuál nian ida ne’ebé boot liu 7%, hamenus taxa moris-kiak nian ba 10% no hamenus taxa dezempregu nian, atu nune’e bele kumpre previzaun husi Programa Governu nian, atu kria empregu foun hamutuk rihun 60 kada tinan, ho espetativa atu to’o mandatu ne’e nia rohan bele kria ona empregu rihun 300”.

Atu atinje meta hirak ne’e (Governu sei investe iha setór fundamentál tolu: dezenvolvimentu kapitál sosiál, ekonomia no infraestrutura bázika sira”.

Taur Matan Ruak afirma katak “elaborasaun proposta orsamentu ne’e nian sei realiza ho forma planeada, integrada no tranzversál ho área boot intervensaun nian hamutuk lima – moris-di’ak sosiál, protesaun no Sidadania; investimentu iha ekonomia no iha finansas públikas; konsolidasaun no reforsu ba defeza, seguransa no relasaun ho nasaun sira seluk; konsolidasaun no reforsu ba justisa, demokrasia no direitus umanus”.

Primeiru-Ministru salienta mós katak investimentu atu hadi’a kondisaun sira no asesu ba infraestruturas bee-moos no saneamentu báziku nian sira, ne’ebé importante tebes atu hadi’a kondisaun moris nian, atu prevene moras no atu hamenus taxa mortalidade nian.

Jornada Orsamentál ne’e konta ho partisipasaun husi membru Governu Konstitusionál VIII nian sira, husi Prezidente Parlamentu Nasionál, Arão Noé Amaral, husi membru Komisaun C Parlamentu Nasionál nian, Dirijente sira husi Instituisaun Estadu nian sira, Dirijente sira husi Ajénsia Autónoma sira, Autoridade Munisipál sira ne’ebé inklui reprezentante sira husi RAEOA – ZEESM, reprezentante sira husi Prezidénsia Repúblika no Diretór-Jerál no Diretór Nasionál sira ne’ebé maka hanesan responsavel ba área orsamentu no Planeamentu nian.

   Ba leten