Timor-Leste: Revizaun Nasionál Voluntária Kona-Ba Implementasaun Objetivu Sira Ba Dezenvolvimentu Sustentável Atu Hato’o iha Fulan-Jullu

Kin. 16 maiu 2019, 17:28h
404052752_IMG_7279

Timor-Leste hato’o iha fulan jullu oin mai relatóriu progresu ida kona-ba Objetivu sira ba Dezenvolvimentu Sustentável, ho indikasaun kona-ba nivel implementasaun Ajenda 2030 iha ita-nia nasaun. Relatóriu ho rezultadu sira husi prosesu Revizaun Voluntária Nasionál (RNV) kona-ba estadu ne’ebé atual hala’o Objetivu sira ba Dezenvolvimentu Sustentável iha ita-nia nasaun ne’e sei halo kontribuisaun ba Timor-Leste ba Fórum Politíku Nível Aas, ne’ebé sei hasoru malu iha Sede Nasoins Unidas nian iha Nova Iorke.

Delegasaun governu nian ba Forum Politiku Nível Aas ne’e sei kompostu husi Ministru Reforma Lejizlativa no Asuntus Parlamentares, Fidelis Magalhães, no hosi Ministru Negósius Estranjeirus no Kooperasaun, Dionísio Babo. Maske nune’e, governu haruka sanulu-resin-ida mensajen xave sira ba Nasoens Unidas, ne’ebé hetan aprovasaun husi Konsellu Ministrus no hahii mós Timor-Leste hanesan nasaun independente foun liu iha Ázia, ne’ebé hamriik mesak ona. Nia hamriik mesak ne’e maka rezultadu husi kompromisu nasional ida ho prosesu rekonsiliasaun no inkluzaun no demokrasia.

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak, fó ordens hodi hala’o Revizaun Nasionál Voluntária, dehan: "iha tinan ba aniversáriu da-20 referendu nian, ne’ebé lori ba restaurasaun independénsia nasaun nian, revizaun ida ne’e (VNR) oferese oportunidade ida atu lori ne’ebé ita konsege tiha ona ho ita-nia demokrasia ne’ebé sei nurak hela. Ne’e mos oportunidade ida atu halo reflesaun kona-ba dezafiu sira ne’ebé ita-nia nasaun mós sei hasoru no identifika fatin ne’ ebé ita bele mobiliza apoiu parseria foun no esperiénsia atu hasoru dezafiu hirak ne’e. "

VNR dezenvolve hanesan parte prosesu konsulta, ne’ebé lidera husi grupu traballu ODS, ho reprezentante sira husi setór públiku, sosiedade sivíl, universidade, setór privadu, organizasaun relijioza sira no Parlamentu Nasionál no ninia aprezentasaun iha Forum Politiku Nivel Aas sai oportunidade ida atu hatudu realizasaun sira husi Timor-Leste no identifika área sira ne ‘ebé nasaun ne’e presiza apoiu adisionál no parseria atu halais progresu ba Objetivu Globál to’o tinan 2030.

Mensajen husi RNV maka "Timor-Leste halo ona viajen ida ne’ebé dezde ninia luta traumátika ba independénsia no periodu ajitasaun sívil ne’ebé maka’as, no konflitu to’o nasaun demokrátika ida-ne’ebé iha fokus atu harii Estadu no halais progresu iha dezenvolvimentu sustentável.” Iha faze krítika konstrusaun estadu nian, importante atu aproveita ho másimu parseria sira no aranka ho didi’ak rekursu nasionál no internasionál sira atu finansia dezenvolvimentu sustentável ".

Relatóriu finál ba RNV ne’e tenke ramata iha fulan-juñu tinan 2019. Hafoin aprezentasaun kona-ba Revizaun ne’e, grupu traballu kona-ba ODS sei kontinua hala’o papél importante iha monitorizasaun ba progresu ho fokus ba Objetivu Globál, hodi garante konsulta kontínua ho prinsipál interesadu sira.

Atu haree mensajen-xave 11 klike iha ne'e.

   Ba leten