Ministru Saúde Lansa Faze Daruak Programa Nacional Saúde na Família

Ses. 16 marsu 2018, 09:06h
29249145_978668845622557_482556384517353567_n

Ministru Estadu no Ministru Saúde Dr. Rui Maria de Araújo akompaña
hosi Vise-Ministru Saúde, Dr. Luis Lobato lansa ofisialmente faze daruak Programa Nacional Saúde na Família (SnF, sigla iha lian portugés) iha loron 16 fulan-Marsu tinan 2018, iha Suku Orluli, Postu Administrativu Same, Munisípiu Manufahi.

 Ministru no Vise-Ministru Saúde lidera delegasaun ho reprezentante sira saúde nian hosi nível nasionál, rejionál no munisipál hodi partisipa iha vizita domisiliária hosi ekipa SnF, ho objetivu atu realiza kuidadu saúde primária ba komunidade lokál.

Ministru Saúde hatete katak “hafoin hala’o tiha vizita domisiliária daruak ne’e, vizita hirak tuir mai, sei sai hanesan atividade rutina ida iha territóriu laran tomak. Tuir Polítika Nasionál Saúde iha Família, tinan-tinan pelumenus família ida tenki hetan vizita dala ida husi profesionál saúde sira nian.”

Ekipa SnF ne’ebé halo vizita domisiliária, kompostu hosi médiku, enfermeiru, parteira no aliadu sira saúde nian, hala’o tiha ona vizita ba família atus rua liu iha kedas tinan 2015, no kria tiha ona perfíl saúde família nian no agregadu familiár sira liu ema millaun ida resin, ka liu pursentu 90 husi populasaun tomak Timor-Leste nian.

“Programa ne’ebé realiza husi Ministériu Saúde, halo parte iha komponente importante ida ne’ebé hanaran Rejistu Saúde Elektróniku, ne’ebé maka dadus hotu kona-ba individu ho família nia saúde rejista ona iha sistema dijitalizadu. Rejistu ne’e la inklui de’it dadus kona-ba ema nia saúde maibé inklui mós situasaun sósiu ekonómiku família nian. Rejistu ida ne’e ba indivídu ida-idak no bele uza iha territóriu laran tamak, hodi fasilita profisionál saúde sira atu hetan asesu ba istória klínika individu ida-idak nian no ba nia família,” haktuir Ministru Saúde.

Ekipa SnF bainhira hala’o vizita domisiliária ba daruak sei haree ba dadus ne’ebé hetan uluk hodi determina melloramentu ba índise saúde nian no atu fó tratamentu ba utente sira iha sira-nia uma kain ka sei refere ba servisu saúde seluk, ne’ebé maka Ministériu Saúde disponibiliza liuhusi programa sira saúde integrada ne’ebé mak inklui SISCa (Servisu Integradu Saúde Komunitária) no mós liuhosi profisionál saúde husi instituisaun sira saúde nian hotu-hotu iha territóriu laran tomak.

Dr. Rui Maria Araújo hateten ba profisionál saúde Timor-Leste nian atu “nafatin hala’o servisu didi’ak liu-liu iha servisu sira kona-ba kuidadu primáriu saúde nian iha sentru saúde munisipál sira. Profisionál sira saúde nian sei lori kuidadu saúde primária ba indivídu sira, ba família no ba komunidade.”

Ministru Saúde nian hatene katak “la’ós fasil atu lori kuidadu saúde primária nian ne’e liuhusi programa SnF ba área remota hotu-hotu, maibé bainhira ita iha objetivu ida klaru no ita hala’o servisu hamutuk ne’ebé maka di’ak nu’udar ekipa ne’ebé servisu ho partisipasaun komunidade nian, ita sei bele halo mundansa iha saúde ba Timoroan hotu-hotu.”

Vizita domisiliária hosi ekipa SnF, oras ne’e la’o to’o ona territóriu nasionál tomak no inklui mós diagnóstiku ida ne’ebé partisipativu, ne’ebé mak ekipa halibur ho komunidades atu diskute kona-ba estatutu saúde iha sira-nia leet no hamutuk buka solusaun hodi hadi’a problema saúde nian ne’ebé komunidade enfrenta hela, liu-liu hosi aksaun preventivu ne’ebé komunidade sira bele halo hodi hetan saúde di’ak no previne sira-nia an rasik hosi moras.

   Ba leten