Relatóriu identifika kruzeiru sira hanesan potensiál turístiku ba Timor-Leste

Ministru Estadu no Prezidénsia Konsellu Ministru no

  Portavós Ofisiál Governu Timor-Leste

 Dili, loron 6 fulan-jullu tinan 2017

 Relatóriu  identifika kruzeiru sira hanesan potensiál turístiku ba Timor-Leste

Relatóriu ida ne’ebé dezenvolve hamutuk ho Market Development Facility, The Asian Foundation no Gabinete Ministru Estadu, Koordenadór Asuntus Ekonómikus no Ministériu Turizmu, Arte no Kultura fó prioridade boot  liu ba kruzeiru (ró pasiar) sira ne’ebé liuhusi Timor-Leste, tuir informasaun ne’ebé halibur husi turista sira no husi sira-nia análize, durante vizita ró Pacific Dawn iha Dili, iha loron 12 fulan-fevereiru liubá.

Tuir relatóriu, pasajeiru 95% resin husi ró ne’ebé tama mai, maske iha limitasaun no dezafiu oin-oin, turista sira sente haksolok ho esperiénsia ne’e: “Hanesan baibain, turista sira fila ho esperiénsia ne’ebé pozitiva no 91% husi ema sira ne’ebé hetan entrevista haktuir katak, sei rekomenda Timor-Leste hanesan fatin turístiku  ba sira-nia belun no família sira”.

Iha loron 12 fulan-fevereiru, to’o iha Dili turista hamutuk 1.721, ne’ebé maka gasta osan dólar 106.998, hodi sosa buat oin-oin no barak tebtebes. Besik 20% halo vizita akompaña husi mata-dalan ba sidade, 39% sosa sasan sira lembransa nian, 20% uza bis-kota (autokarru) “Dili Explorer Hop-On Hop-Off” no 60% halo vizita rasik ba sidade kapitál. Atrasaun istórika no kulturál sira maka hetan vizita barak liu, hanesan Kristu-Rei 47%, merkadu Tais nian 45% no Muzeu Rezisténsia 35%.

Inisiativa sira husi Governu hodi simu bainaka sira ho di’ak, liuliu mak espetákulu kulturál sira iha portu no festivál “Taste of Timor” (Sabór Timor nian) ne’ebé maka hala’o ho empreza Dive, Trek&Camp.

Lisaun ida ne’ebé hasai husi vizita ne’e maka presiza koordenasaun ida ne’ebé di’ak liu entre “setór privadu no públiku sira no hadi’a serbisu prinsipál balu”, hodi hetan rezultadu sira ne’ebé mak aas liu. Presiza hadi’a di’ak liután serbisu balu, hanesan infraestrutura portuária, atendimentu ba públiku, kualidade husi taksi sira no asesu ba troka osan.

Pacific Eden ne’e hanesan ró kruzeiru tuirmai ne’ebé marka ona iha ajenda atu to’o iha Dili  iha loron 18 fulan-agostu.

Portavós, Ministru Estadu Agio Pereira, hateten katak “atu hahú ho di’ak iha área kruzeiru sira nian presiza haforsa oras ne’e kedas. Ita sente iha beran boot bainhira ita hatene, bainaka sira haktuir katak sira gosta Timor-Leste husi ninia hahalok oinsá simu bainaka sira, ho  ema sira-ne’ebé hatudu oin-ksolok no Timor-Leste ninia ambiente ne’ebé di’ak. Turizmu hanesan área ida ne’ebé prioritáriu iha planeamentu ba ita-nia dezenvolvimentu; sei hetan susesu ho ita-nia serbisu hamutuk, konsidera setór ne’e hanesan parte ida importante tebes ba ita-nia futuru”. REMATA  

   Ba leten