Sistema Kontabilidade Nasionál tinan 2012 hatudu kreximentu maka’as ba PIB naun-petrolíferu Timor-Leste nian

Ministru Estadu no Prezidénsia Konsellu Ministru no

  Porta-Vóz Ofisiál Governu Timor-Leste

Dili, loron 30 fulan Jullu tinan 2014

 

Sistema Kontabilidade Nasionál tinan 2012 hatudu kreximentu maka’as ba PIB naun-petrolíferu Timor-Leste nian

 

“Kontabilidade Nasionál Timor-Leste nian tinan 2000-2012” ninia aprezentasaun ofisiál hala’o iha loron-sesta liubá, loron 25 fulan-Jullu, iha Sorumutuk ho Parseiru Dezenvolvimentu sira Timor-Leste nian. Kontabilidade ida-ne’e halo tuir Sistema Kontabilidade Nasionál Nasoens Unidas nian iha tinan 2008, kontabilidade makroekonómika ida-ne’ebe fornese dadus globál no konsistente ne’ebé importante tebetebes atu define polítika, análize no peskiza.

Kontabilidade Nasionál ne’ebé Diresaun Jerál Estatístika  publika ne’e hanesan edisaun dahaat no bele halo komparasaun loloos kona-ba atividade ekonómika iha períodu tinan 2000-2012.

Iha edisaun tinan 2014, Produtu Internu Brutu (PIB) naun-petrolíferu Timor-Leste nian hatudu kreximentu maka’as. Iha tinan 2012, PIB naun-petrolíferu husi Timor-Leste, ninia presu konstante sa’e ba 7.8 %, iha despeza konsumu finál agregadu familiár nian sira, sa’e ba 13.1 %, hamutuk ho kreximentu signifikativu agrikultura subsisténsia nian iha tinan 2012.

Setór industriál Informasaun no Komunikasaun maka sa’e maka’as ba 19.6% iha tinan 2012; Agrikultura, Floresta no Peska aumenta ba 14.6%; atividade Imobiliária sira aumenta ba 14.4%; Administrasaun Públika aumenta ba 11.0%; Mina no Pedreira sira sa’e ba 7.9% no Komérsiu Grosista no Retallista sa’e ba 7.3%.

PIB Totál ba Timor-Leste iha tinan 2012, presu atuál, maka dólar amerikanu millaun $5.579, korresponde ba setór petrolíferu 77.2% no setór naun-petrolíferu 22.8% hosi PIB totál, aumentu ida iha kontribuisaun naun-petrolíferu nian ba PIB, kompara ho valór sira iha tinan 2011.

Kontabilidade Nasionál Timor-Leste nian iha tinan 2000-2012 bele haree iha sítiu Diresaun Jerál Estatístika nian [http://www.dne.mof.gov.tl].

   Ba leten